హైదరాబాద్: చట్టవిరుద్ధమైన మూలాల నుండి నిధులను స్వీకరించి, వాటిని ఇతర ఖాతాలకు బదిలీ చేయడం, మనీలాండరింగ్ మరియు ఇతర చట్టవిరుద్ధమైన కార్యకలాపాలను సులభతరం చేసే బ్యాంకు ఖాతాలు భారతదేశంలో మ్యూల్ ఖాతాలు, ఈ ఖాతాలను తరచుగా భారతీయ పౌరులు తెరుస్తారు, వారు తమ బ్యాంకు ఖాతాలను మార్పిడికి ఉపయోగించుకోవడానికి అనుమతిస్తారు.
డబ్బు కోసం. ఇది ఆన్‌బోర్డింగ్ ప్రక్రియలో గుర్తించడాన్ని క్లిష్టతరం చేస్తుంది, అయితే సరైన నియంత్రణలు మరియు ఖాతాదారు ప్రవర్తనపై కొనసాగుతున్న పర్యవేక్షణతో, ఈ ఖాతాలను గుర్తించి ఆపివేయవచ్చు. గత ఏడాది నవంబర్‌లో బెంగళూరులో 126 మ్యూల్ ఖాతాలను నిర్వహిస్తున్నారనే ఆరోపణలపై కనీసం ఆరుగురిని అరెస్టు చేశారు.
జులైలో, భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) కొన్ని బ్యాంకులు వందల వేల ఖాతాలను కలిగి ఉన్న మోసపూరిత లావాదేవీలు మరియు రుణ ఎవర్‌గ్రీనింగ్ కోసం ఉపయోగించబడుతున్నాయని ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది. ఇటీవల, గవర్నర్ శక్తికాంత దాస్ మ్యూల్ ఖాతాలపై చర్యలు తీసుకోవాలని మరియు డిజిటల్ మోసాలను ఎదుర్కోవడానికి కస్టమర్ అవగాహన మరియు విద్యా ప్రయత్నాలను తీవ్రతరం చేయాలని బ్యాంకులను కోరారు.
వివిధ రకాల మనీ మ్యూల్స్ ఏమిటి?
మనీలాండరింగ్ పథకంలో వారి ప్రమేయం స్థాయి ఆధారంగా మనీ మ్యూల్స్ వివిధ రకాలుగా ఉంటాయి. మొదటి రకం బాధిత మ్యూల్, వారి ఖాతా తెలియకుండానే రాజీపడి, ఒక మోసగాడు డబ్బును లాండరింగ్ చేయడానికి ఉపయోగించారు, తరచుగా డేటా ఉల్లంఘన కారణంగా.
రెండవ రకం తప్పుదోవ పట్టించే మ్యూల్, ఇది చట్టబద్ధమైనదని నమ్మి మోసగాడికి తెలియకుండా డబ్బు పంపడం మరియు స్వీకరించడం. యజమాని కోసం లావాదేవీలను నిర్వహించే ఉద్యోగ ప్రకటనకు ఎవరైనా ప్రతిస్పందించినప్పుడు ఇది తరచుగా జరుగుతుంది. మూడవ రకం మోసగాడు మ్యూల్, దొంగిలించబడిన డబ్బును బదిలీ చేయడానికి దొంగిలించబడిన లేదా కల్పిత గుర్తింపులను ఉపయోగించి ఉద్దేశపూర్వకంగా కొత్త ఖాతాలను తెరుస్తుంది. నాల్గవ రకం పెడ్లర్ మ్యూల్, వారు తమ నిజమైన ఖాతాకు యాక్సెస్‌ను ఒక మోసగాడికి విక్రయిస్తారు, ఇది చట్టవిరుద్ధమైన లావాదేవీలకు ఉపయోగించబడుతుంది.
చివరగా, సహచర మ్యూల్ ఇష్టపూర్వకంగా వారి స్వంత పేరుతో కొత్త ఖాతాను తెరుస్తుంది లేదా మోసగాడు నిర్దేశించిన విధంగా డబ్బును బదిలీ చేయడానికి ఇప్పటికే ఉన్న ఖాతాను ఉపయోగిస్తుంది. భారతదేశంలో ఇది ఎంత విస్తృతంగా ఉంది? భారతదేశంలోని ఒక భాగస్వామి బ్యాంక్‌లో, డిజిటల్ మోసాలను గుర్తించే సంస్థ బయోక్యాచ్ ప్రతి పది మ్యూల్ ఖాతాలలో తొమ్మిది గుర్తించబడలేదని కనుగొంది. మ్యూల్ ఖాతాల నుండి ప్రారంభ డాక్యుమెంట్ చేయబడిన కార్యాచరణలో 86% భారతదేశంలోనే ఉద్భవించిందని కంపెనీ నివేదించింది, ఈ సంఖ్య ఒక నెల తర్వాత కేవలం 20%కి పడిపోయింది, ఆ సెషన్‌లలో 16% VPNని ఉపయోగిస్తున్నాయి.
"అసలు నివేదించబడిన మ్యూల్ ఖాతాల యొక్క కార్యాచరణను విశ్లేషించడం ద్వారా, మొదటి కనెక్షన్ సాధారణంగా భారతదేశంలో జరుగుతుందని మేము గమనించాము. మేము VPNల యొక్క తక్కువ వినియోగాన్ని కూడా చూస్తున్నాము, ఇవి భారతీయ పౌరులు ఖాతాలను సృష్టించి మరియు ఉపయోగిస్తున్నారని సూచిస్తున్నాయి" అని నివేదిక పేర్కొంది. చాలా మ్యూల్ ఖాతా కార్యకలాపాలు-15%-భువనేశ్వర్‌లో కేంద్రీకృతమై ఉన్నాయి, అయితే లక్నో మరియు నవీ ముంబై ఒక్కొక్కటి 3.4%. పశ్చిమ బెంగాల్‌లో, భగబతిపూర్ మరియు గోబిందాపూర్ నగరాలు వరుసగా 1.7% మరియు 2.6% మ్యూల్ ఖాతా కార్యకలాపాలను నమోదు చేయగా, ముంబై మరియు బెంగళూరులో వరుసగా 2.2% మరియు 1.8% నమోదయ్యాయి.
ఈ సమస్యను పరిష్కరించడానికి RBI ఏమి చేస్తోంది?
అక్టోబర్ 2023లో, బ్యాంకులు మరియు నియంత్రిత సంస్థలు రిస్క్-బేస్డ్ విధానాన్ని అవలంబించాలని కోరడం ద్వారా RBI కస్టమర్ డ్యూ డిలిజెన్స్ (CDD) నిబంధనలను బలోపేతం చేసింది. అప్‌డేట్ చేయబడిన మాస్టర్ డైరెక్షన్‌లు ఇలా పేర్కొన్నాయి, "RE లు (రిజిస్టర్డ్ ఎంటిటీలు లేదా రుణదాతలు) CDD కింద సేకరించిన సమాచారం లేదా డేటా అప్‌టు-డేట్‌గా మరియు సంబంధితంగా ఉండేలా చూసేందుకు KYC యొక్క క్రమానుగత నవీకరణ కోసం రిస్క్-ఆధారిత విధానాన్ని అవలంబిస్తారు. అధిక ప్రమాదం." ఫిషింగ్ మరియు గుర్తింపు దొంగతనం వంటి మోసపూరిత పథకాల నుండి నగదును లాండరింగ్ చేయడానికి నేరస్థులు ఉపయోగించే మనీ మ్యూల్స్ కార్యకలాపాలను తగ్గించడానికి బ్యాంకులు మరియు రిజిస్టర్డ్ ఎంటిటీలు ఖాతా తెరవడం మరియు లావాదేవీల పర్యవేక్షణపై సూచనలను ఖచ్చితంగా పాటించాలని మార్గదర్శకాలు నొక్కిచెప్పాయి మరియు మనీ మ్యూల్స్‌గా ఉపయోగించబడుతున్న ఖాతాలను గుర్తించి, వాటిపై చర్య తీసుకోవడానికి మరియు ఏదైనా అనుమానాస్పద లావాదేవీలను ఫైనాన్షియల్ ఇంటెలిజెన్స్ యూనిట్‌కు నివేదించడానికి జాగ్రత్తగా పర్యవేక్షించడం.
